Çdo gjë kthehet në jetë. Kështu kanë thënë të parët tanë dhe qenka e vërtetë. Kemi pas shkuar një kohë në Poloni dhe me pak para blinim shumë gjëra atje, ose kënaqeshim me polake. E, tash shqiptaret po martohen me polakë, shkruan “Kosovarja”.

Nuk është fjala për rrugë pa dalje, për rrugë qorre, por për rrugën nëpër të cilën shqiptarët kaluan nëpër shekuj sa për të bërë shtet, po aq edhe për t’i ruajtur traditat dhe shqiptarizmin.

A thua, kemi qenë dhe jemi ne, shqiptarët, të vetmit në botë që duam ta ruajmë traditën tonë dhe të mos kemi vajza e gra lavire, e që dalin rrugëve për të gjetur dashnorë, pa marrë parasysh moshën dhe pamjen?

Ose t’i fitojnë dhjetë euro apo një pako cigare, sepse gjendja e rënë ekonomike në Kosovë ka bërë që disa femra ta shesin nderin në rrugë, madje edhe për një pako cigare!

Ne nuk jemi ata që duam të mos e demokratizojmë femrën tonë, por më duket e hidhur kur femra jonë e kupton si demokratizim daljen në rrugë për të hipur në veturën e parë që vjen, pa marrë parasysh nëse është ngasësi i vjetër apo i ri, andaj edhe jemi bërë përrallë për shumë gjëra.
Keq, a?

Pse më ndjekin vakitë?!
Të dielën e parë të majit, teksa po shkoja në drejtim të Shkupit, ishte ditë paksa e ngrohtë pranverore.

Një femër ma bën me dorë në formë stopi në rrugë, në përfundim të rrugës autostradë, te QMI-a, te ndarja e rrugës për në Shkup e Prizren.

E ndala veturën, me qëllim që ta pyesja se ku shkonte. Por, ajo pa një e pa dy hyri në veturën time…

Dhe, për të parën herë më ndodhte diçka e tillë në jetë, sidomos me një vajzë të re si ajo.

“Si je, o burrë? A je mirë? Si i ke në shtëpi? Si janë të gjithë? A po lodhesh? Çka po bën dhe nga po shkon?”, m’i tha të gjitha, pa pritur përgjigje…

“Jam duke shkuar në Ferizaj”, i them unë. “Të mora sepse po shkoj në drejtimin kah po shkon edhe ti, si duket…”.

“Në rregull, por unë tashmë jam e rritur dhe futem në cilën veturë dua!”, ma ktheu ajo.

“Aha, më vjen mirë, mos ma zë për të madhe se kam qëlluar paksa naiv e nuk i marr vesh këto sende shumë. Po, sa vjeçe je moj çikë?”, ia kthej unë.

“Jam 20 vjeçe, e rritur”, më thotë ajo.
“Ku shkon, ku e ke stacionin e fundit?”.

“Stacionin e kam deri ku shkon edhe ti!”.
“Nuk po kuptoj, më fal, ma sqaro më mirë këtë punë!”.

“Shkoj ta pres një njeri”.
“Ti të presësh njeri, këmbë, a?!”.

“Po, me “Reno 2” do e pres dhe ai do vijë!”.
“Ku do të zbresësh, pra?”.
“Zbres në Prelez, te bagremët”.

“Mirë shumë”, i them unë, teksa ajo i përgjigjej një personi në telefon, duke i bërtitur pse po e shqetësonte gjatë tërë ditës.

“Mos më thirr ma në telefon se ta luaj nënën! Harroje këtë numër!”, i thotë, duke e sharë dhe bërë horë.

Njeriu duhet ta ketë një Prelez!
“Ani, djalë i mirë, çka ka të re kah ti?”, më pyet si me ironi.

“Mirë është çdo gjë, por të reja nuk ka, krejt plaka!”, i them unë.
“Ani, a do të reja, pra?!”.

“Jo, faleminderit shumë, i kam bërë do vjet dhe i kam lënë këto punë, sepse duhet të ketë njeriu një stacion ku ndalet. Duhet ta ketë njeriu një Prelez, si ti, ku edhe do të ndalesh”.

“Ha-ha-ha, ti plak, a?!”.
“Po, për besë, shkoi jeta oj çupë, tash duhet të jetohet me fytyrë, e jo duke e humbur fytyrën!”, i them me krenari.

Dhe, ajo, pa një e pa dy, ma kthen:
“A po ma ndal këtu veturën, pra?”.
“Po, si jo. Dhe, falë Zotit që po zbret!”, i them unë.

E ndali veturën dhe ajo pa më përshëndetur del nga vetura. Lirohem prej saj dhe marr frymë lirshëm. Lirohem nga një barrë që nuk më kishte ndodhur më parë kurrë në jetë, edhe pse kam udhëtuar shumë…

Vakia e radhës
Si nënë e vakive që jam, të nesërmen, teksa dua ta blej në treg një gjel, e që nuk gjendet asnjë as për ilaç, kthehem për në shtëpi, pra rrugës kah kam ardhur.

Posa dal në rrugën kryesore, një vajzë ngrit dorën që ta marr me veturë. Them me vete: ta ndali, por ishalla nuk është si ajo e ditës së djeshme.

Posa e ndali veturën, futet brenda në veturën time.
“Si je? A je mirë? Si e ke nënën, babën? Si janë në shtëpi?”, më thotë.

E shikoj mirë në sy, mos po del e familjes, por më bie në mend se nëna dhe babai më kanë vdekur që moti.

“Mirë jemi. Nëna e babai më kanë vdekur, kurse të tjerët mirë jemi”.

“Po mirë, pra, bash në kohë të duhur paskan vdekur, për besë, sepse koha e tashme nuk duron më pleq. Më mirë që kanë vdekur. Pse të jetojnë më pleqtë?!”.

“Më fal, a i ke njohur ti prindërit e mi, a?”, ia kthej.
“Jo-jo, nuk i kam njohur, por ma merr mendja se kanë qenë të vjetër”.

“E ti, sa vjeçe je?”, i them.
“Po, ku pyetet femra për moshë, o burrë?!”, shpejt ma pret ajo.

“Mirë e ke, por ti nuk po më dukesh se ke hyrë në rend të femrave, sepse qenke e re!”.
“A po më dërgon deri në Fushë-Kosovë se e kam një shoqe të bukur atje?”, ma ktheu në vend të përgjigjes.

“A po zbret këtu se unë nuk shkoj në Fushë-Kosovë!”, i them, teksa edhe e ndali veturën në mes të rrugës.

“A po ma blen, pra, një pako cigare, pash Zotin, se sot nuk e kam pi asnjë cigare?”, thotë pa fije turpi.

Zoti është i madh, them me vete. Dhe, përnjëherë më sillet në mendje se, ndoshta, edhe vajza ime është diku rrugëve, duke i ndalur veturat si kjo, apo duke u lypur t’u blejnë cigare.

Dhe, mirë që e zbrita se kushedi çka do të ndodhte me të…

Për një çast m’u kujtua Polonia. Koha kur ne shkonim atje, shumica për vajza të reja… E tash, në Kosovë, vijnë polakët dhe, me siguri, kënaqen me femrat tona, sepse nuk thonë kot se asgjë nuk mbetët për dynjanë tjetër…

Kjo po ndodh edhe me arabët, të cilët dikur në Poloni kishin bërë kërdi me femra të reja e të bukura, duke u hedhur polakeve në trupin e tyre të njomë dollarë amerikanë. E, tash ata po kallen flakë…

E, së shpejti edhe femrat e tyre do të jenë pre të evropianëve, sigurisht edhe të polakëve.

Ik nga sevapi, veç mos bë mëkat!
E kam lexuar aforizmin: “Burri që i flet gruas për dashuri, pak di ç’është dashuria!”.

Dhe, posa m’u kujtua kjo thënie para meje, në Veternik të Prishtinës, takoj një çift bashkëshortor, i moshës që i takoj edhe unë.

Kanë thënë të parët: “Bëj sevap se e mira nuk harrohet!”. Por, edhe thënien: “Ik nga sevapi, veç mos bë mëkat!”.

I mora edhe këta në veturë. Burri gjatë tërë rrugës nuk nxori fjalë nga goja. Gruaja e kishte primatin dhe nuk ndalej së foluri. Foli për çdo gjë, kryesisht për çështje të moralit.

Gjatë rrugës mendoja: Ky zotëri ka dal ta shesë gruan apo ta promovojë si të mençur?!

Por, mendimet e mia i ndërpreu ajo, kur me zë të lartë filloi të flasë për gjëra edhe më të thella rreth ushkurit…

“Sa të mundet njeriu, nuk është kurrë i vjetër!”, thotë haptazi ajo.

E, çka t’i them unë në prani të burrit të saj?
“Nuk di zonjë, por ky muhabet që e ke hapur nuk është për t’u folur para burrit”, i them unë, kinse për ta përmbyllur këtë temë.

“Pse, a kishte qenë mirë të flitet kur nuk është burri këtu, a?”, më pyet ajo. “Unë me burrin sillem si me shok dhe ai ma ka lejuar të flas pa dorëza”.

“Eh, nejse, kjo është punë juaja, por mua më vjen keq të flas për këto gjëra, sepse jemi të panjohur dhe nuk më ka rastisur të flet gruaja para burrit për moral. Më fal, por po ndihem ngushtë!”.

“Pse, si ke lindur ti?! Kush të ka bërë ty? A mos të kanë gjetur në lis, a?! Këto gjëra janë normale dhe derisa ne, si komb, e ndalojmë gruan të flet haptazi, nuk ecim përpara”, më thotë ajo me zë të ashpër.

“Sa mirë po ditka kjo, o Zot! Po, ku po m’i qet Zoti bash do të tilla në veturën time?!”, them me vete.

“Zotëri, deri ku keni për të shkuar ju?”, e pyes burrin, sa për të ndërruar muhabetin.

“Ku do të ndalemi, grua?”, e pyet ai gruan e vet, kurse ajo ma bën me dorë të ecim tutje.

Nuk dinë ku shkojnë, por e kuptova se gruaja e tij çka thotë edhe bëhet. Eh, ku kemi ardhur, o Zot, i them vetes. Kemi pasur burra që duhet t’i vajtojmë pranë varrit, se me këta të kohës sime është krejt ndryshe.

Keq, a?
Dhe, jo vetëm keq, por shumë keq, madje! Sokol Murturi /Kosovarja/